Một số điều cần biết về bệnh gout
Gout là bệnh mãn tính cơ xương khớp, là một bệnh rối loạn chuyển hóa nhân purin, thường có tính chất gia đình, do sự thay đổi bất thường lượng urat trong cơ thể. Ðặc trưng đầu tiên của bệnh là những cơn viêm khớp cấp tái phát, thường ở một khớp và sau đó là tình trạng viêm khớp biến dạng mạn tính.
Tăng axít uric máu có thể do tăng sản xuất axít uric hoặc giảm thải trừ axít uric, đôi khi do cả hai. Khoảng 90% bệnh nhân bị gout tiên phát là nam giới, thường trên 30 tuổi. Ở nữ, khởi phát cho bệnh thường sau tuổi mãn kinh. Tăng axít uric trong dịch khớp dẫn đến kết tủa thành các tinh thể hình kim gây tổn thương sụn, màng hoạt dịch, bao khớp. Qua chỗ sụn bị tổn thương các tinh thể xâm nhập xuống tận lớp xương dưới sụn, hình thành các hạt tophi, gây phá hủy xương dưới dạng ổ khuyết xương hình cầu.
Viêm màng hoạt dịch, tăng sinh màng hoạt dịch, thâm nhiễm các tế bào lympho là tổn thương thứ phát. Lắng đọng tinh thể urat ở kẽ thận dẫn đến tổn thương thận như sỏi thận, viêm thận kẽ, xơ hóa cầu thận; tổn thương lan rộng dẫn đến suy thận, tăng huyết áp. Đây là yếu tố tiên lượng quan trọng. Bác sĩ CKII Bành Quang Khải - TTYT TP Quy Nhơn, cho biết: Viêm khớp cấp do gout có những đặc điểm là khởi phát đột ngột, thường vào ban đêm. Có các yếu tố thúc đẩy gây thay đổi đột ngột nồng độ axít uric máu như uống rượu quá nhiều, phẫu thuật, nhiễm khuẩn, dùng thuốc lợi tiểu, hóa chất. Thường gặp nhất là viêm khớp ngón chân cái, một số khớp khác cũng rất hay bị ảnh hưởng, đó là các khớp ở bàn chân, cổ chân, khớp gối. Khi viêm khớp tiến triển, cơn đau thường trở nên dữ dội. Khớp viêm sưng to, mềm, da căng bóng, nóng và có màu đỏ thẫm. Bệnh nhân thường có sốt, có thể tới 39°C.
Giai đoạn không triệu chứng có thể kéo dài hàng tháng hoặc hàng năm sau cơn cấp đầu tiên. Sau đó tình trạng viêm khớp trở nên mạn tính, dần dần dẫn đến mất hoàn toàn chức năng vận động. Khớp có thể bị biến dạng nặng do các hạt tophi. Xét nghiệm axít uric máu thường tăng trên 420 µmol/l ở nam và trên 360 µmol/l ở nữ. Giai đoạn cấp, tốc độ lắng máu và số lượng bạch cầu thường tăng. Trong giai đoạn sớm của bệnh, hình ảnh X - Quang thường là bình thường, sau đó có thể thấy những vùng khuyết xương.
Nghỉ ngơi tại giường rất quan trọng trong điều trị cơn gout cấp và nên tiếp tục ít nhất 24 giờ sau khi bệnh đã giảm; đi lại sớm có thể làm cho cơn gout tái phát. Phương pháp điều trị vật lý trị liệu ít có hiệu quả trong cơn gout cấp. Tuy nhiên áp nóng hoặc lạnh hoặc kê cao khớp bị viêm có thể làm cho người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn. Thời gian giữa các đợt cấp có thể dài ngắn khác nhau, có thể tới hàng năm, song thời kỳ không triệu chứng ngày càng ngắn hơn nếu bệnh tiến triển. Viêm khớp mạn tính có tophi xuất hiện sau một số đợt cấp nhưng chỉ khi bệnh nhân không được điều trị đầy đủ. Mặc dù biến dạng khớp có thể nặng song chỉ có một tỷ lệ rất nhỏ bệnh nhân phải nằm liệt giường. Khởi phát của bệnh lúc tuổi càng trẻ thì bệnh có xu hướng tiến triển càng nặng. Loét hạt tophi có thể gây nhiễm trùng máu.
Bệnh nhân gout có tỷ lệ cao bị tăng huyết áp, viêm thận bể thận, đái tháo đường, tăng triglycerid máu và xơ vữa động mạch dễ gây nhồi máu cơ tim và nhồi máu não. Có thể phòng tránh bệnh gout bằng chế độ ăn uống lành mạnh và khoa học, uống khoảng 1,5 - 2l nước/ngày. Hạn chế bia, rượu và các thức ăn như tim, gan, thận, óc, tôm, cua; ăn nhiều rau xanh.
THÙY VY (Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh)