Cùng cười, thấm, ngẫm với Lê Minh Quốc (*)
Không chỉ nổi tiếng với vai trò là một thi sĩ viết nhiều về tuổi trẻ, tình yêu, Lê Minh Quốc còn là một cây bút văn xuôi với cách hành văn duyên và hóm hỉnh để lại nhiều ấn tượng trong lòng bạn đọc. Tác phẩm mới của anh: Số đỏ - Lý Toét - Xuân Tóc Đỏ tân kỳ dị truyện vừa ra mắt bạn đọc là tập hợp những tiểu phẩm, truyện ngắn trào phúng, hài hước được anh dụng công xây dựng dưới lăng kính của một người nhiều năm cộng tác với Tuổi Trẻ Cười. Sách gồm 3 phần: thực đơn khai vị, thực đơn chính và thực đơn tráng miệng. Những “món ăn tinh thần” này chắc hẳn sẽ mang đến nhiều điều thú vị cho độc giả.
Đọc tác phẩm, người đọc dễ nhận ra các nhân vật quen thuộc trong dòng văn học hiện thực phê phán, văn học trào phúng dân gian như Chí Phèo, Xuân Tóc Đỏ, Chị Dậu, Kép Tư Bền, Lý Toét, Xã Xệ… xuất hiện với tần suất dày đặc. Ta cùng thử đọc một đoạn ngắn trong tác phẩm, sẽ thấy các nhân vật quen thuộc hội tụ: “Rồi công chúng lại vỗ tay ran, hướng mắt theo cuộc thi “Chạy qua chướng ngại vật”. Ối giời, giữa sân vận động là cái cột mỡ bóng nhẫy, ai leo lên được ắt giật lấy giải nhất. Thách đấy, các bậc phong lưu tài tử như Chí Phèo, Vạn Tóc Mai, ông Típ Phờ Nở, giáo Thứ… đều trổ tài. Ai nấy đều ngã sóng soài. Té ạch đụi. Bố khỉ, cột bôi mỡ gì mà trơn lịn, trơn lu thế kia? Duy chỉ có một người leo lên thoăn thoắt, thiên hạ lác mắt ngưỡng mộ, đó chính là Kép Tư Bền” (Bí kíp thành công trong mọi cuộc thi “chạy”).
Việc mượn tên các nhân vật từ tác phẩm của các nhà văn nổi tiếng như Nam Cao, Vũ Trọng Phụng, Ngô Tất Tố… là một dụng ý nghệ thuật của Lê Minh Quốc. Tác giả tâm sự rằng: “Với cách làm này, tôi mạo muội nghĩ rằng, một khi các nhà văn tiền bối như Vũ Trọng Phụng, Nguyễn Công Hoan, Nam Cao, Ngô Tất Tố… đã xây dựng thành công những nhân vật làm rạng rỡ cho cả một nền văn học không chỉ của một thời; một khi nhóm Tự Lực Văn Đoàn đã “khai sinh” ra Lý Toét, Xã Xệ, Bang Bạnh v.v..; vậy, sự kế thừa, nối tiếp đưa các nhân vật ấy “sống lại” trong thời buổi này, cũng là một cách phổ cập nhiều hơn nữa với thế hệ trẻ”.
Nhắc đi nhắc lại tên các nhân vật một thời, khéo léo lồng ghép, phối kết các nhân vật ấy vào những bối cảnh mới, những vấn đề thời sự trong đời sống hiện tại đã góp phần tạo nên nhiều hiệu ứng cười. Và hơn thế, vượt ngoài giá trị giải trí đơn thuần, người đọc hẳn sẽ nhận thấy nhiều thông điệp ý nghĩa đằng sau mỗi tiểu phẩm, mỗi câu chuyện trong Số đỏ - Lý Toét - Xuân Tóc Đỏ tân kỳ dị truyện. Ta cùng đọc và cười, thấm, ngẫm với Lê Minh Quốc…
VÂN PHI
(*): Đọc tác phẩm Số đỏ - Lý Toét - Xuân Tóc Đỏ tân kỳ dị truyện của Lê Minh Quốc, Nhà xuất bản Trẻ, 2018.